جرائم علیه تمامیت جسمانی
برخی از جرائم علیه افراد موجب صدمه و ضرر جسمانی یا بدننی می شود و برخی دیگر موجب صدمه و ضرر روحی و اخلاقی و معنوی می گردد. در عین حال تفاوت بین این دو دسته از جرائم، مطلق نیست. افتراء و قذف در جرائم بر ضد اخلاق و عفت و عصمت موضوع مواد 697 و 139 قانون مجازات اسلامی از ناحیه مفتری ممكن است علاوه بر صدمه معنوی به نحوی شدید باشد كه به سلامت جسمانی مجنی علیه نیز لطمه وارد سازد. برعكس بازداشت غیر قانونی كه مبتنی بر سلب آزادی شخص مجنی علیه در شرایط معینی است صدمه ای است معنوی و ارتباطی به آسیب به تمامیت جسمانی ندارد.
مقدمه – صدمات بدنی
به طور قطع مهمترین و سنگین ترین جرائمی كه باعث صدمات جسمانی بدنی می شود صدماتی است كه منتهی به مرگ مجنی علیه می گردد. قتل بر حسب این كه عمدی یا شبیه عمدی یا خطاء محض یا به تسبیب و یا در جرائم ناشی از تخلفات رانندگی غیر عمدی نامیده شود مجازات آن متفاوت می باشد. همین اختلاف در مورد ضرب و جرح نیز جاری است.
به طور كلی قتل غیر عمدی، شبیه عمدی، خطاء محض و یا به تسبیب یا صدمه غیر عمدی و ضرب و جرح شبیه عمد و خطاء محض یا به تسبیب از نظر جزائی به غیر از اختلاف در نتیجه كه موجب تفاوت در مجازات آنها می شود ماهیتاً وضع تقریباً مشابهی دارند به همین جهت صدمات بدنی به شرح زیر مورد بحث واقع می شوند.
مبحث اول – قتل عمدی.
مبحث دوم – قطع عضو و ایراد ضرب و جرح عمدی.
مبحث سوم- قتل و صدمات بدنی غیر عمدی.
مبحث چهارم- شركت و معاونت در قتل و صدمات بدنی.
حقوق جزای اغلب كشورها موارد ترك فعلی را كه ممكن است موجب صدمه بدنی حتی مرگ مجنی علیه گردد جرم دانسته است. این امر در فقه جزای اسلامی نیز مطرح است.
فهرست مطالب
جرائم علیه تمامیت جسمانی ۱
مقدمه – صدمات بدنی ۱
مبحث اوّل ۲
قتل عمدی ۲
بخش اول – قتل نفس در شریعت اسلام ۳
۱- قتل نفس در ادیان مختلف ۳
۲- منابع و مآخذ قتل نفس از دیدگاه قرآن مجید ۴
بخش دوم – قتل عمدی در حقوق موضوعه ۵
۱- تعریف قتل عمدی ۵
تعریف قتل عمدی پیشنهادی: ۷
۲- ارکان قتل عمدی ۷
الف- رکن مادی قتل ۷
اوّل- وجود شخص زنده ۷
بند (الف)- حیات قبلی مجنی علیه ۸
بند (ب)- منتفی بودن خودکشی ۱۲
دوم- فعل مادی قتل عمدی ۱۷
بند (الف)- فعل مثبت مادی ۱۷
بند (ب)- ترک عمل ۱۹
بند (ج)- عنصر مادی جرم از نظر فقه جزائی ۲۳
ب- رکن معنوی یا عمد و قصد در قتل عمدی ۲۴
اول- قتل عمدی به معنی خاص ۲۵
دوم- قتل عمدی با انجام فعل نوعا کشنده ۲۵
سوم- قتل عمدی با فعل موثر نسبت به مجنی علیه معین ۲۷
ب- کیفیت قصاص با عفو مجنی علیه قبل از مرگ ۳۰
ج- رکن قانونی قتل عمدی ۳۳
اول- احکام قصاص بر طبق قرآن مجید ۳۴
دوم- خصوصیات قصاص ۳۶
(ب)- فرار قاتل محکوم به قصاص: ۳۸
(ج)- جنسیت در قصاص: ۳۸
(الف)- مبانی تساوی در قصاص در شریعت اسلام: ۳۹
(ب)- مبانی تساوی در قصاص در حقوق موضوعه ایران: ۴۰
۱- لزوم اجازه ولی مسلمین یا نماینده او در قصاص: ۴۵
۲- لزوم اجازه ولی دم برای اجرای قصاص ۴۵
سوم- شرایط اجرای قصاص ۴۶
بخش سوم – اثبات قتل ۵۴
۱- اقرار ۵۵
الف- منع اخذ اقرار بهعنف وشکنجه واجبار اشخاصبه ارائه دلیل، درقانون اساسی ۵۵
ب- ضمانت اجرایتخلف از اصل سی وهشتم قانون اساسیجمهوری اسلامی ایران ۵۶
ج- صحت در اقرار ۵۷
د- کیفیت و کمیت اقرار در قتل در حقوق موضوعه ۵۷
۲- شهادت ۵۹
الف- منع اجبار اشخاص به شهادت در قانون اساسی ۶۲
ب- کیفیت و کمیت گواهی یا شهادت در حقوق موضوعه ۶۳
ج- شهادت منتهی به وضع لوث ۶۴
۳- قسامه ۶۵
الف- سوگند عادی ۶۵
ب- قسامه به عنوان سومین راه ثبوت قتل در دادگاه ۶۵
ج- کیفیت و کمیت سوگند و قسامه در حقوق موضوعه ۶۷
اول- نقش قسامه در اثبات قتل های عمدی و شبه عمدی و خطای محض ۶۸
موارد لوث و ضرورت قسامه ۶۸
۲- کمیت قسامه در قتل های عمدی، شبه عمدی و خطای محض ۶۹
۳- نقش قسامه در جراحات عضو و نصاب آن ۷۱
دوم- عدم کفایت سوگند در اثبات جرائم مستوجب حد و موقعیت شایعه (شیاع) به عنوان دلیل ۷۱
۴- علم قاضی ۷۱
فهرست منابع و مآخذ : ۷۳