شرط علم به قدرت و قدرت بر اجرای تعهد
سرچشمه قدرت را باید دروجود حضرت حق جستجو کرد که قطره ای از آن را در وجود انسان قرار داد و این چنین،«قدرت» از مهمترین اوصاف انسان شد. موجودی که خداوند عزّوجلّ او را اشرف مخلوقات آفرید و بر خلقتش مباحات کرد.[1]
پس تاریخ پیدایش این مفهوم راباید همزمان باآفرینش انسان دانست . و انسان، با تمام اوصافش و با فطرت الهی اش[2]موضوع اصلی علوم انسانی من جمله علم حقوق قرار گرفت. چرا که او موجودی اجتماعی بود و رفع حوائج و دفع مضارّ او را به عرصۀ اجتماع کشاند ولی عدۀ کثیری مغلوب خواسته های درونی خویش گشتند و از مسیر حق و عدالت منحرف شدند و اجتماع برای تنظیم روابط انسانی و تعدیل شهوت انسانی، به مجموعۀ قواعد و مقرراتی محتاج گشت که زمینه ساز پیدایش علم حقوق شد.
بسیاری از قواعد و مقررات حقوقی که امروز نیز از طبیعی ترین و فطری ترین مباحث این علم است در جوامع اولیه جنبه مدوّن نداشته است به طوریکه امروزه نیز حقوق یک کشور محدود به حقوق نوشته آن نیست.
بنابراین تاریخچه بسیاری از مفاهیم و مسائل حقوقی را باید در جوامع اولیه و در لا به لای قواعد فطری و طبیعی یافت ولی گروهی بر این باورند که تاریخ واقعی یک مسئله از زمانی آغاز می‌شود که به آن توجه خاص و مشخص شده است ومسئله مورد نظر به عنوان یک موجود علمی درهندسۀ دانش مکان وموقعیتی را اشغال کرده است.
قوۀ تعقّل بشری در همان جوامع ابتدایی اقتضاء آنرا داشت که اگر طرف مقابل قادر بر اجرای تعهد نیست نباید حاضر بر توافق جهت مبادله و معاوضه شود.پس او اگرمی دانست در مقابل کالایی که تسلیم می کند هرگز به عوضی دست نمی‌یابد.
با تکیه بر عقل سلیم خود هرگز حاضر به تسلیم نمی گردید. پس قدرت بر اجرای تعهد به معنای مضیّق آن که فقط محدود به توانایی مشخص متعهد است در جوامع اولیه مدّ نظربوده است. این مفهوم قدیمی از قدرت براجرای تعهد مترادف معنای ظاهری آن ویکی از اوصاف انسان است.
فهرست تفضیلی:
مقدمه...................................................................................................................
تاریخچه و ضرورت بحث و طرح و تقسیم مطالب..............................................
فصل اول: تعاریف و مفاهیم و مشخصات شرط قدرت و علم به قدرت بر اجرای تعهد
گفتاراول: تعریف شرط قدرت و علم بر اجرای تعهد و مفاهیم سازنده آن.........
مبحث اول: تعریف عقد و قرار داد و اعمال حقوقی.............................................
مبحث دوم: تعریف تعهد......................................................................................
مبحث سوم: مفهوم شرط....................................................................................
مبحث چهارم: مفهوم قدرت.................................................................................
مبحث پنجم: مفهوم اجرای تعهد..........................................................................
مبحث ششم: تعریف شرط قدرت و علم بر اجرای تعهد.....................................
گفتار دوم: مشخصات شرط قدرت علم بر اجرای تعهد......................................
مبحث اول: قدرت بر اجرای تعهد به عنوان وصف انسان...................................
مبحث دوم: اثبات بر اجرای تعهد به عنوان وصف مورد تعهد...........................
بند اول: جایگاه شرط مزبور در نظام های حقوقی و قوانین مدون و تالیفات
حقوقی..................................................................................................................
بند دوم: جایگزینی قدرت متعهدله یاغیر متعهد به جای قدرت متعهد..................
بند سوم: عدم تأثیر ناتوانی مشخص درصحت عقد............................................
مبحث سوم: قدرت بر اجرای تعهد و علم به آن شرط صحت است نه رکن عقد
مبحث چهارم: قدرت بر اجرای تعهد در مرحله پیدایش تعهد و درمرحله اجرای
تعهد.....................................................................................................................
فصل دوم: موضوع واقعی بودن شرط قدرت و علم به قدرت بر اجرای تعهد و نقش و قلمرو مصادیق این شرط
گفتار اول: موضوع واقعی شرط قدرت بر اجرای تعهد......................................
مبحث اول: مفهوم علم به قدرت..........................................................................
مبحث دوم: موضوع واقعی شرط قدرت بر اجرای تعهد به عنوان یک قدرت مرکب
بند اول: نقش علم در موضوع واقعی شرط مذکور (قدرت علمی).......................
بند دوم: نقش علم بر عدم قدرت و عدم علم به قدرت........................................
بند سوم: نقش قدرت واقعی در موضوع شرط قدرت بر اجرای تعهد................
بند چهارم: نقش قدرت معلوم (قدرت واقعی و قدرت علمی)...............................
مبحث سوم: قدرت واقعی یا قدرت علمی.............................................................
بند اول: وثوق واطمینان براجرای تعهد...............................................................
بند دوم: ظن بر اجرای تعهد................................................................................
بند سوم: شک و تردید بر اجرای تعهد و وجود قدرت.......................................
بند چهارم: احتمال بر اجرای تعهد......................................................................
بند پنجم: امیر و تصور بر اجرای تعهد...............................................................
بند ششم: نتیجه بحث موضوع واقعی شرط قدرت و علم بر اجرای تعهد...........
مبحث چهارم: مقتضای حدیث نفی غرر..............................................................
گفتار دوم: قدرت بر اجرای تعهد به عنوان یک شرط عام و مستقل وقلمرو مصادیق آن در برخی ازانواع تعهد
مبحث اول: قدرت بر اجرای تعهد به عنوان شرط عام ومستقل..........................
بند اول: رابطه «رابطه قدرت بر تسلیم مبیع» یا «مالیت داشتن مبیع»
بند دوم: رابطه شرط قدرت بر اجرای تعهد با موجود بودن مورد تعهد............
بند سوم: رابطه مشروعیت مورد معامله با مقدوریت آن....................................
بند چهارم: عدم قدرت بر اجرای تعهد شامل فرض محال بودن مورد تعهد است
بند پنجم: ارتباط قدرت بر اجرای تعهد با تمام شرایط مربوط به مورد تعهد
مبحث دوم: قلمرو قدرت و علم به قدرت بر اجرای تعهد در برخی ازانواع تعهد
بند اول: قدرت براجرای تعهد درتعهدات مستمر و تعهدات آنی..........................
بند دوم:قدرت بر اجرای تعهد در تعهدات موجل و حال.....................................
مبحث سوم: قدرت بر اجرای تعهد دربرخی عقود و مصادیق شرط قدرت بر اجرای تعهد در برخی اعمال حقوقی
بند اول: قدرت بر اجرای تعهد در عقد قرض
بند دوم: قدرت بر اجرای تعهد در عقد وکالت
بند سوم: قدرت بر اجرای تعهد درعقد کفالت
بند چهارم : قدرت بر اجرای تعهد درعقد مضاربه
نتیجه گیری و ارائه برخی پیشنهادات
منابع و ماخذ