شرح مختصر:
معامله ی فضولی، معامله ای است که شخص دیگری غیر از مالک، مال مالک را_ بدون داشتن نمایندگی از طرف مالک_ بفروشد. حال فرقی نمی کند مال مالک را، از طرف خویش (بیع فضولی لنفسه) و یا از طرف مالک (بیع فضولی لغیره) بفروشد.
معامله ی فضول در هر دو صورت آن، بنا بر قانون مدنی صحیح است ولی اینکه دلیل صحت معامله پس از اجازه ی مالک چیست؟ اینجا است که نظریه هایی درباره ماهیت معامله ی فضول ابراز شده است.
تحقیق حاضر که درباره ی ماهیت معامله ی فضولی است فوائد بسیاری دارد زیرا اگرچه ماهیت معامله ی فضولی بیشتر از مباحث نظری محسوب می شود تا عملی. ولی پس از بررسی نظریه ها فهمیده می شود از مباحث نظری است که دارای فوائد عملی است و با توجه به مبنایی که ما درباره ماهیت معامله فضول می پذیریم، باید به نتایج خاص آن نظریه نیز پایبند باشیم. مثلا اگر نظریه نمایندگی را بپذیریم باید به این نتیجه آن نیز پایبند باشیم که دیگر مالک لازم نیست در هنگام اجازه، علم تفصیلی به شرایط عقد داشته باشد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل دوم:ماهیت معاملات فضولی در فقه: 2
مبحث اول:(اخبار)بعضی اجازه عقد غیر نافذ را، اخبار دانسته اند: 3
مبحث دوم:(انشاء)بعضی فقهاء آن را انشاء (ایقاع) دانسته اند: 3
فصل سوم:نظریات مختلف در خصوص ماهیت بیع فضولی واشکالات وارد بر انها 4
مبحث اول:نظریه اول،نظریه اجازه مالک، شرط نفوذ عقد است. 4
گفتار اول:اشكالات وارد بر نظریه. 4
مبحث دوم:نظریه دوم،نظریه رضای مالك ،به عنوان شرط كمال عقد است. 5
مبحث سوم: نظریه سوم، اجازه مالك به عنوان اماره ای بر رضای تقدیری اوست. 7
گفتار دوم: اشکالات وارد بر نظریه. 8
مبحث چهارم: نظریه چهارم، اجازه مالک باعث تبدیل عقد فضول به عقدی بین اصیل و مالک می شودو 9
نکته: اشکالات وارد بر این نظریه. 9
بخش اول: تحلیل نظریه میرزای قمی.. 10
بخش دوم:اشکال وارد بر این نظریه. 11
گفتار دوم:نظریه کاشف الرموز 11
بخش دوم: اشکال وارد بر نظریه کاشف الرموز 12
مبحث پنجم: نظریه پنجم،نظریه نمایندگی.. 12
گفتار اول: طرفداران نظریه نمایندگی در میان حقوقدانان. 13
بخش اول: نظریه نمایندگی بعدی.. 13
بخش دوم: نظر سید حسن امامی در مورد نمایندگی.. 14
گفتار دوم: سابقه نظریه نمایندگی در سایر کشورها 15
گفتار سوم: مؤیدات نظریه نمایندگی.. 15
گفتار چهارم: اشکالات وارد بر نظریه نمایندگی.. 17
گفتار پنجم: فرق اصلی نظریه نمایندگی با نظریه قصد و رضا 21
فصل چهارم: مقایسه ی اجمالی بین نظرات گوناکون. 22
مبحث اول: ماهیت معامله فضولی عمل حقوقی یا واقعه حقوقی است؟. 22
مبحث دوم: بررسی نظریه هایی درباره ماهیت فضولی بر اساس نقش مالک در انعقاد عقد بین اصیل و فضول. 24
مبحث سوم: بررسی نظریه های درباره ماهیت معامله فضولی بر اساس نقش فضول در معامله فضولی.. 25