توضیحات کامل :

در این تحقیق سعی بر این است تا گزارشی از ویژگی انسان کامل را از منظر قرآن و جایگاه آن را در مکتب اگزیستانسیالیسم مورد بررسی قرار دهیم. بعد از ذکر بیان مسئله در فصل اول , در فصل دوم به بررسی انسان کامل می پردازیم و در انتهای تحقیق , انسان کامل را از منظر مکتب اگزیستانسیالیم مورد بررسی قرار می دهیم.(محقق)

انسان از جهات مختلف یكی از مهم‌ترین محورهای بحث همه ی مكتب‌ها و جهان‌بینی‌ها است. در این میان تبیین سعادت و كمال انسان در راه رسیدن به آن، از حساسیّت و اهمیّت بیش‌تری برخوردار است.یكی از اصول و مبانی هر جهان‏بینی و یكی از محورهای اساسی معرفت‏و اندیشه بشری، «انسان» و مباحث مربوط به او است كه همواره توجّه‏ و اهتمام اندیشه‏وران و متفكّران را به خود جلب كرده است و در بخش‏ها و به شیوه‏های گوناگون، شناخت انسان و خصوصیات و توانمندی‏های ‏او را مطرح كرده‏اند.( حسن زاده آملی، 1366، ص‌ 66)

در حالی كه مكاتب جدید به‏رغم اختلافاتی كه دارند، انسان محوری (به جای خدا محوری) و اومانیسم را محور و اساس‏ همه‌چیز و تنها راه تأمین سعادت و كمال بشر و رهایی از ظلمت و محدودیت و حقارت معرّفی می‏كنند، در آموزه‏های ادیان الهی و به‏ویژه اسلام، انسان، جز با خدا محوری و پیوند با مبدأ آفرینش به حیات‏ حقیقی و انسانی و جایگاه برجسته و ممتاز خویش دست نمی‏یابد. آفرینش و طبیعت انسانی به‌گونه‏ای است كه جز در پرتو هدایت الاهی، استعدادها و توانمندی‏هایش شكوفا نمی‏شود و انسان منهای خدا، حتّی در معیشت و زندگی دنیایی كامیاب و در آرامش است. (ر.ك: سوره طه (20): 124) (همان منبع ، ص 67)

در فرهنگ دینی، انسان، مخلوق خدا است و از این جهت، به دیگر پدیده‏های عالم می‏ماند؛ امّا هرگز در رتبه و جایگاه آن ها قرار ندارد. انسان، خلیفه خدا، هدف و غایت آفرینشِ پدیده‏های دیگر، بلكه حاكم ‏بر آن‏ها، اشرف مخلوقات و یگانه موجودی است كه روح خدا در او دمیده شد و صبغه الهی دارد؛ و محوریّت انسان نه تنها مستلزم نفی خدا نیست؛ بلكه انسان جز با خدا ظرفیتش تكمیل، و دل او پُر، و اشباع ‏نمی‏شود؛ زیرا موجود نامحدود جز با نامحدود و مطلق آرام نمی‏گیرد. 

فهرست مطالب

فصل اول : کلیات پژوهش

1-1-مقدمه.. 2

1-2- تبیین موضوع.. 3

1-3- بیان مسئله.. 5

1-4- ضرورت و اهمیت تحقیق.. 10

1-5- روش تحقیق.. 14

1-6- مبانی نظری و پیشینه تحقیق.. 15

1-7- اهداف تحقیق.. 20

1-7-1- هدف کلی20

1-7-2- اهداف جزئی20

1-8-تعاریف اصطلاحات و واژه ها.. 21

فصل دوم: ادبیات پژوهش

2-1-انسان کامل.. 24

2-2-كمال انسان‏.. 24

2-2-1- تعریف كمال‏26

2-2-2-فرق كمال با تمام‏28

2-2-3-كمال مدّعای همه مكاتب‏30

2-3- دیدگاه برخی مكاتب به انسان كامل‏.. 31

2-3-1- مكتب عقلیون‏32

2-3-2- مكتب عرفان و تصوّف‏35

2-3-3-مكتب قدرت‏41

2-3-4- مكتب ضعف‏46

2-3-5- مكتب اسلام‏47

2-4- اسوه حسنه در انسان کامل.. 52

2-5- کیفیت صعود انسان کامل.. 61

2-6- مقامات و حالات عرفاء.. 63

2-7- نگره قرآن به انسان كامل.. 65

2-8- بشر بودن انسان كامل.. 67

2-9- مقام انسان كامل.. 67

2-10- ویژگیهای انسان کامل از نظر قرآن و احادیث.. 75

فصل سوم : نقد و بررسی نظریه مکتب اگزیستانسیالیسم

3-1-مقدمه.. 79

3-2- نقد و بررسی نظریه مكتب اگزیستانسیالیسم.. 80

3-3- « اصالت وجود» در اگزیستانسیالیسم.. 81

3-4-نتایج تعلق و وابستگی انسان.. 83

3-5- «اعتقاد به خدا» از دیدگاه مکتب اگزستانسیالیسم.. 85

3-6- کمال، حرکت از «خود » به «خود».. 86

3-7- اشتباه مکتب اگزستانسیالیسم در مورد رابطه انسان با خدا 89

3-8- «خودآگاهی» و «خدا آگاهی».. 90

3-9- پاسخ به چند اشکال دیگر.. 92

3-10- «کمال هدفی»و «کمال وسیله ای».. 94

3-11- «آزادی» در تعبیرات اسلامی.. 96

3-12- تاریخچه اصطلاح انسان کامل نزد صوفیه و عرفا.. 100

3-13- انسان کامل از دیدگاه ابن عربی.. 102

3-14- انسان کامل از دیدگاه جیلی.. 104

3-15- انسان کامل از دیدگاه عزیزالدین نسفی.. 106

3-16- سیر صعود و تکامل انسان.. 111

3-17- ولایت، مرتبه‌ای كامل‌تر از نبوت.. 116

3-18- سلسله مراتب اولیاء و تعدادشان.. 117

فصل چهارم: انشان كامل در مكتب اگزیستانسیالیسم و مقایسه با مكاتب دیگر. 122

4-1- ماهیت انسان از نظر مکتب اگزیستانسیالیسم و مکتب صدرایی 122

4-2- مکتب اگزیستانسیالیسم.. 124

4-3- آیا اگزیستانس مساوی با سارتر است؟.. 126

4-4- دیدگاه مکتب اگزیستانسیالیسم (سارتر) درباره ماهیت انسان 127

4-5- دلایل سارتر بر نفی ماهیت انسانی.. 129

4-6- مجاهدت محض برای خدا شدن.. 133

4-7- تفاوت اصالت وجود صدرایی و اگزیستانسیالیستی و نقد دیدگاه سارتر 136

4-8- وجود تعلقی و ربطی ممکن،نظری ابتکاری ملا صدرا.. 137

4-9- اثبات اختیار انسان با تطبیق آن بر توحید افعالی.. 139

4-10- انسان کامل دیدگاه مکاتب.. 141

4-10-1-انسان کامل در مکتب سوسیالیسم141

4-10-2- خلاصه سخن مكتب سوسیالیسم در مورد انسان کامل144

4-11- اشتباه اساسی مكتب سوسیالیسم.. 146

فصل پنجم : نتیجه گیری

5-1- نتیجه گیری.. 149

فهرست منابع 155