شبكه قواعد واجی در گویش لری اندیمشك

شبكه قواعد واجی در گویش لری اندیمشك

1-1 درآمد

امروزه مطالعات زبان­شناختی در گوشه گوشه جهان جایگاه برجسته‌ای را به خود اختصاص داده است و در این میان بررسی‌های واج­شناختی از دیدگاه مختلف نظری مطرح گردیده است. نظریه‌های واج‌شناسی موجود در حوزه زبان­شناسی نظری به عنوان مدل‌هایی آرمانی زمانی می‌توانند ادعای خود را به اثبات برسانند كه براساس داده‌های برگرفته از زبان‌های طبیعی قابل سنجش باشند. برای نیل به این هدف ناگفته پیداست كه بایستی شواهدی از نظام آوایی زبان‌های طبیعی ارائه كرد و با اتكا به این شواهد صحت و سقم این نظریه‌ها را محك زد. گونه‌ی زبانی كه در این پژوهش به عنوان یك زبان طبیعی و زنده مورد بررسی قرار می‌گیرد گویش لری اندیمشكی است. مطالعه‌ی نظام واجی این گویش براساس نظریه واج­شناسی جزءمستقل صورت می‌گیرد.

1-2- بیان مسئله

زبان پدیده‌ای پویا و در حال تغییر است. گویش لری نیز كه یكی از گویش‌های زبان‌های جنوب غربی ایران می‌باشد از این قاعده مستثنی نیست. گویش لری خود به زیر مجموعه‌هایی تقسیم می­شود كه هر كدام با گونه‌های دیگر تفاوت‌هایی دارد. به دلیل همین تفاوت‌های گویشی پژوهش­گر مطالعه­ی خود را به گویش لری شهر اندیمشك محدود كرده است. حتی در شهر اندیمشك نیز گویش سخنگویان هر طایفه با طایفه دیگر تفاوت‌های آوایی اندكی دارد كه در این تحقیق از آن‌ها چشم پوشی شده است، زیرا در غیر این صورت می‌بایست این تحقیق در مورد یك طایفه مشخصی انجام می‌گرفت و حیطه‌ی مطالعه محدودتر می‌شد. در رابطه با گویش لری به طور كلی تاكنون پژوهش‌های زبانی اندكی انجام گرفته است و بر روی گویش لری اندیمشك تا آنجا كه نگارنده تحقیق كرده است كار زبان­شناختی صورت نگرفته است.

در این پایان­نامه سعی بر آن است كه نظام آوایی گویش لری اندیمشك براساس نظریه‌ی واج­شناسی جزءمستقل مورد بررسی قرار گیرد و پس از تعیین همخوان‌ها و مصوت‌ها براساس آواشناسی نوین به توصیف تك تك اصوات گفتاری این گویش بپردازیم. توصیف همخوان‌های گویش از نظر جایگاه تولید، شیوه‌ی تولید و واك‌داری و توصیف واكه‌ها براساس آن بخش از زبان كه در امر تولید واكه دخیل است، ارتفاع زبان و گردی لب‌ها صورت می‌گیرد. همچنین ساخت هجایی و خوشه‌های آغازی و پایانی مورد بررسی قرار می‌گیرند و چگونگی توزیع همخوان‌ها در هجا مورد بررسی قرار گرفته و مشخص می‌شود كه آیا همخوان‌ها در هجا دارای توزیع كامل هستند یا ناقص. در آخر به فرایندهای آوایی موجود كه صورت واجی را به صورت آوایی تبدیل می‌كنند، پرداخته می‌شود.

1-3 هدف و اهمیت موضوع

باتوجه به این كه لهجه‌ها و گویش‌های یك سرزمین نشانگر غنای فرهنگی آن سرزمین است و هر گویش به نوبه خود دارای گونه‌های مختلفی است، جمع‌آوری این گویش‌ها و پرداختن به مباحث مختلف زبان‌شناختی مرتبط با آنها در شناساندن این گونه‌های زبانی به نسل‌های بعدی و محققان كمك می‌كند. پس وظیفه ماست كه با برسی زبان‌ها و گویش‌های مختلف سرزمین ایران به غنای فرهنگی و فراهم آوردن زمینه برای مطالعه پژوهش­گران بعدی كمك نماییم. متاسفانه، بر روی لهجه‌های محلی موجود در كشور تحقیقات اندكی صورت گرفته است در حالی كه با انجام تحقیق، تتبع، و ثبت لهجه‌های محلی و گردآوری آنها می‌توان فرهنگ جامع و كاملی برای زبان فارسی تهیه كرد و بسیاری از نكات باریك و مبهم موجود در زبان شناسی ایرانی را روشن ساخت، واژه‌های كهن موجود در متون ادب فارسی كه به فارسی دری نرسیده‌اند را شناخت، و از چگونگی تغییرات آوایی صرفی نحوی و معنایی واژگانی كه در اثر گذشت زمان در مناطق مختلف ایران ایجاد می‌شود آگاه شد و به بازیافت واژه‌های فنا شده فارسی كمك كرد.

ثبت گویش‌ها و لهجه‌های ایرانی در مطالعات رده شناختی زبان نیز مفید واقع می‌شود زیرا از این طریق می‌توان به طبقه‌بندی گویش‌ها پرداخت و به روابط موجود بین گویش‌های مختلف پی برد.

شناخت آداب و رسوم، فرهنگ و باورها و اوضاع اجتماعی مناطق مختلف ایران، ایجاد زمینه مناسب برای انجام مطالعات تاریخی- تطبیقی و بازسازی صورت‌های كهن از اهداف دیگر این گونه بررسی‌هاست. بنابراین در انجام این پژوهش اهداف زیر مدنظر قرار گرفته‌اند:

1- هدف نظری: این پژوهش بر آن است كه با تكیه بر داده‌های یك گونه­ی زبانی ایرانی بار دیگر كفایت نظریه واج‌شناسی پسازایشی جزءمستقل را محك بزند.

2- هدف كاربردی: با نتایجی كه از این پژوهش به دست می‌آید می‌توان مواد زبانی و شواهد واقعی از یك نظام زبان طبیعی را در دسترس محققان، دانشجویان، مؤسسات علمی، آموزشی و پژوهشی دست‌اندركار زبان در ایران قرار داد تا به جای داده‌های گونه‌های زبانی غیر ایرانی هنگام تبیین نظریه‌های واج­شناسی، از داده‌های واقعی و زنده گونه‌های ایرانی بدین منظور استفاده گردد. این پژوهش همچنین می‌تواند در تهیه‌ی اطلس گویش شناسی مورد استفاده قرار گیرد.

3- هدف توصیفی- فرهنگی: با انجام این پژوهش گوشه‌ای از میراث زبانی ایران ضبط و توصیف می‌شود.

1-4 پرسش‌‌های پژوهش

در تدوین پژوهش حاضر، پرسش‌های كلی زیر به عنوان نقطه شروع مدنظر نگارنده بوده‌اند:

1- مجموعه آواهای گویش لری اندیمشك كدامند؟

2- از میان تجلیات آوایی لری گونه اندیمشك كدام موارد در سطح بازنمایی زیرین دارای نقش تمایزدهنده هستند؟

3- قواعد واجی گونه لری اندیمشك كدامند؟

4- نظام سلسله مراتبی قواعد واجی در لری اندیمشك كدام است؟

1-5 فرضیه‌های پژوهش

1- لری گونه اندیمشك در بخشی از نظام همخوانی و واكه‌ای خود بر فارسی معیار منطبق است، اما دسته‌ای از همخوان‌ها و واكه‌های خاص خود را نیز دارا می‌باشد، ضمن آن كه برخی واكه‌ها و همخوان‌های فارسی در آن دیده نمی‌شود.

2- عناصر سطح بازنمایی زیرین در لری اندیمشك برخی با فارسی معیار یكسان و برخی ویژه‌ی‌ این گویش­اند. ازآن جمله‌اند: انفجاری ملازی بی­واك، انفجاری‌های نرم كامی واك‌دار و بی­واك، واكه‌های افراشته پیشین و پسین نرم، و واكه­ی مركزی.

3- در گونه لری اندیمشك قواعد واجی از نوع همگونی، ناهمگونی، حذف، درج، و قلب به فراوانی در جمع واكه‌ها و همخوان‌ها و همین‌طور در محیط‌های میان همخوان و واكه قابل مشاهده‌اند.

4- در جمع قواعد لری گونه اندیمشك نظام سلسله مراتبی ویژه‌ای ناظر بر روابط برهم كنشی از نوع زمینه چین، زمینه برچین، عكس زمینه چین و عكس زمینه برچین برقرارند.

1-6 گستره­ی پژوهش

گستره پژوهش حاضر به دو بخش قابل تقسیم است: گستره‌ی جغرافیایی و گستره‌ی زبانی.

1-6-1 گستره­ی جغرافیایی

این شهر مركز شهرستان اندیمشك در طول جغرافیایی 48 درجه و 21 دقیقه و عرض جغرافیایی 32 درجه و 27 دقیقه در ارتفاع 150 متری از سطح دریا واقع است. اندیمشك در 150 كیلومتری شمال غربی اهواز و در مسیر راه تهران- اهواز و همچنین در مسیر خط آهن جنوب (تهران- خرمشهر) قرار گرفته است(آمار نامه استان خوزستان، 1375). شهر اندیمشك در بخش جلگه‌ای و هموار استان خوزستان قرار گرفته، و از آب و هوایی گرم و خشك برخوردار است و یكی از شانزده شهرستان استان خوزستان است. شهرستان اندیمشك از شرق با دزفول، از جنوب با شوش، از غرب با آبدانان (استان ایلام) و از شمال با  پل‌دختر و خرم آباد (استان لرستان) همسایه است. شهرستان اندیمشك از دو بخش الوار گرمسیری مشتمل بر 3 دهستان به نامهای حسینیه، قیلاب و مازو، و بخش مركزی مشتمل بر دهستان حومه تشكیل شده، و مجموعاً دارای 170 آبادی است. شهر اندیمشك، مركز شهرستان و تنها شهر آن است (فرهنگ جغرافیایی آبادی های كشور، 1370).

این شهرستان در دامنه‌های جنوب باختری رشته كوه‌های زاگرس قرار گرفته است و بلندترین كوه‌های بخش شمالی آن مشتمل بر كوه سالن با ارتفاع 460، 2 متر، و كوه دار تا گیروه با ارتفاع 383، 2متر است. دو رودخانه كرخه و دز در دو سوی شهرستان اندیمشك جاریند. رود كرخه مرز باختری (15 كیلومتری) شهرستان اندیمشك را تشكیل می‌دهد. این رود كه از كوه‌های الوند و گرو سرچشمه می‌گیرد، در ابتدا‌ی مسیر طولانی خود گاماساب، در لرستان سیمره، و در خوزستان كرخه نامیده می‌شود. شاخه‌ی مهم آن در اندیمشك، رود زال است. رود دز نیز كه مرز خاوری شهرستان اندیمشك را تشكیل می‌دهد، از كوه‌های لرستان سرچشمه گرفته، پس از آبیاری نواحی خاوری اندیمشك و دزفول و پس از پیوستن آب شطیط به آن، در نقطه‌ای به نام بند قیر به كارون می‌ریزد.

1-6-2 گستره­ی زبانی

اگرچه نگارنده در این مقاله به بررسی آوایی گونه­ی لری شهر اندیمشك می‌پردازد، اما باید توجه داشت كه تحقیق در مورد گویش لری بی آن كه ذكری از لری گونه‌ی لرستان شود، پژوهشی ناتمام است، چرا كه مردم لر زبان اندیمشك در اصل مهاجرانی هستند كه اجداد آنها در سالیان گذشته از لرستان به آن جا مهاجرت نموده‌اند. لری یكی از زبان‌های شاخه­ی هند و اروپایی است كه چهار میلیون گویش‌ور دارد (آنونبی، 2003). گستره­ی نژادی لران در مناطق جنوب غربی ایران و جنوب شرقی عراق می‌باشد. لرها شاخه‌ای از خانواده اقوام ایرانی (هندو اروپایی) هستند كه این شاخه خود متشكل از چند زیرگروه پیوسته از ایلات یا قبایل و طوایف و... است، شناخته شده‌ترین این گروه‌ها عبارتند از: فیلی (feyli)، یا لر كوچك، بختیاری، بویراحمد، كهگیلویه و ممسنی (چهار گروه اخیر لر بزرگ را تشكیل می‌دهند). فیلی خود به دو شاخه­ی پیش كوه و پشت كوه تقسیم می‌شود، سرزمین تحت نظر لر بزرگ شامل استان‌های بختیاری، قسمت‌های بزرگی از خوزستان، اصفهان، فارس، بوشهر و كهگیلویه و بویراحمد بوده است. در زمان صفوی، سرزمین لر بزرگ به بخش‌های بختیاری، كهگیلویه و ممسنی تقسیم می‌شود. علاوه بر جمعیت اندكی (نزدیك به 80000) در جنوب غربی عراق، لرها در چندین استان ایران پراكنده‌اند. بیشترین تمركز لرها در استان لرستان، خوزستان، چهارمحال و بختیاری، بویراحمد و كهگیلویه می‌باشد، جمعیت قابل توجهی از لرها همچنین در استان‌های مجاور، یعنی ایلام، اصفهان و فارس زندگی می‌كنند.

1-6-2-1 گویش‌های مختلف زبان لری

گونه‌ی لری یكی از گویش‌های زبان‌های ایرانی جنوب غربی است (ارانسكی، 1378: 163). به طور سنتی گونه‌های لری تحت عنوان یك زبان واحد طبقه بندی شده است، گرچه در این مورد نظرات مختلفی وجود دارد و برخی پژوهش­گران با نگرشی محافظه‌كارانه در قیاس با اكثریت فارس زبان ایران بیان داشته‌اند كه لری فقط یك «لهجه» از فارسی است، از جهتی دیگر نیز شمار فزاینده‌ای از پژوهش­گران می‌كوشند لری را بیش از یك زبان معرفی كنند(آنونبی، 2003). گرچه لرها از نظر زبانی آشكارا با فارسی مرتبط هستند، كارشناسان در این باره اختلاف نظر دارند كه لری از فارسی باستان یا از فارسی میانه منشعب شده است. سر هنری راولینسون نخستین كسی است كه به طور دقیق از رابطه‌ی بین زبان لری با زبان فارسی باستان پرده برداشت و بدین‌سان متوجه‌ی پیوستگی قومی بین پارسیان باستان و لرها شد. او معتقد است كه لری از فارسی قدیم گرفته شده است كه با پهلوی ساسانی تجانس دارد، اما از جهاتی نیز با آن متفاوت است(راولینسون،1362: 155). برخی نیز لری را به جهت شباهت به زبان پارسی میانه كه زبان پارتیان و ساسانیان بوده است، شاخه‌ای از زبان فارسی دانسته‌اند (امان­اللهی بهاروند، 1370: 40). ایزدپناه معتقد است كه زبان لری از زبان فارسی كهن برگرفته است (ایزدپناه،1376، ج 1 :4 ). تكستون بر این باور است كه زبان لری نزدیك به هزار سال پیش یا كمتر از زبان فارسی منشعب شده است (تكستون، نقل از امان­اللهی بهاروند،1370 : 53). امان‌اللهی تقسیم بندی دیگری از زبان لری ارائه می‌دهد. او لری را به دو شاخه «باختری» و «خاوری» تقسیم می‌كند. گویش لری باختری شامل لرنشینان نهاوند، بروجرد، ملایر، تویسركان، لرستان و برخی از نواحی استان‌های ایلام، و خوزستان است و لری خاوری، گویش مردمان ساكن استان‌های چهارمحال و بختیاری، كهگیلویه و بویراحمد، فارس و بوشهر است (امان­اللهی بهاروند،1370 : 55). آنونبی (2003) بر این باور است كه گونه­ی لری یك پیوستار زبانی مابین دو قطب فارسی و كردی هستند.

1-6-2-1 لرستان و تحولات تاریخی آن

لرستان از نظر باستان شناسی حائز اهمیت است چرا كه از جمله سرزمین‌هایی است كه انسان برای اولین بار در آن به اهلی كردن حیوانات و نباتات پرداخته و كشاورزی و یك‌جا نشینی را به عنوان لازمه پیدایش تمدن آغاز كرده است (امان­اللهی بهاروند،1370 : 25). اولین قومی كه بر این پهنه حكومت كرده است، «عیلامی»ها بوده‌اند كه تاریخ آن به اوایل هزاره چهارم پیش از میلاد باز می‌گردد. عیلامی‌ها از اقوام بومی ایران، آسیانیك‌ها، بوده‌اند و حوزه­ی تمدن آنها استان‌های لرستان، پشت كوه (ایلام)، خوزستان، بختیاری، كهگیلویه و بویراحمد و قسمت‌هایی از فارس را شامل می‌شده است. در همین دوره و هم‌زمان باعیلامی‌ها قوم دیگری به نام «كاسی»ها در این منطقه سكونت داشته‌اند كه درباره‌ی نژادشان اختلاف نظر وجود دارد. عده‌ای آنان را بومیان اولیه لرستان می‌دانند و دیگران آنان را از اقوام آریایی كه پیش از مادها و پارس‌ها به این منطقه مهاجرت كرده‌اند، می‌شمارند (خودگو، 1376: 83 ). لرد كرزن انگلیسی (كرزن، 1350، نقل از امان­اللهی بهاروند، 1370: 23) نیز درباره منشاء قومی لرها می‌نویسد:

«اكثریت نویسندگان بر این قول می‌باشند كه ایشان از اصل و تبار آریایی و بنابراین ایرانی هستند و پیش از ورود تازیان و ترك‌ها و تاتارها در این سرزمین ساكن بوده‌اند».

 این منطقه در دوران ساسانی از لحاظ تقسیمات سیاسی جزو «پهله» محسوب می‌شده است كه بعدها اعراب آن را «جبال» خواندند. از شهرهای معروف آن دوره شاپورخواست، خرم‌‌‌آباد امروزی است. راولینسون به این نكته اشاره دارد كه سرزمین‌های لرنشین به دو بخش لر كوچك و لر بزرگ تقسیم می‌شود و مرز بین دو منطقه رود «دز» بوده است (راولینسون،1362: 28 ). در زمان شاه عباس «لر كوچك» به «لرستان» تغییر نام داد كه شامل پشت‌كوه و پیش‌كوه می‌شد. از این زمان تا 1348 هـ .ش. یعنی دوره‌های صفوی، افشاری، زند، قاجار و پهلوی این سرزمین توسط والیان اداره شده است. در زمان قاجار، پشت كوه از لرستان جدا شد و نفوذ والیان كاهش یافت و در نهایت در 1350 ه.ش. با تصرف كل منطقه به دست نیروهای دولتی، «پیش‌كوه» به استان لرستان و «پشت‌كوه» به استان ایلام تبدیل شد. سرزمین تحت نظر لر بزرگ شامل استان‌های بختیاری، قسمت‌های بزرگی از خوزستان، اصفهان، فارس، بوشهر و كهگیلویه و بویراحمد بوده است. در زمان صفوی، سرزمین لر بزرگ به بخش‌های بختیاری، كهگیلویه و ممسنی تقسیم می‌شود. تسلط كردها بر مناطق لرنشین و مهاجرت‌هایی كه به این سرزمین داشته‌اند و آمیزش آنها با لرها موجب شده است كه عده‌ای به غلط لری را شاخه‌ای از كردی بدانند و برخی از شاخه‌های بزرگ لر، مانند ممسنی و بختیاری را كرد قلمداد كنند (امان­اللهی بهاروند، 1370: 38).

1-6-2-2 سابقه‌ی تاریخی شهر اندیمشك

بانی آن فردی به نام صالح محمد خان حاكم شوشتر و دزفول بوده است. وی در 1220 ه.ق. در نزدیكی شهر كهن لور و در 11 مایلی (تقریبا 18 كیلومتری) شمال غربی دزفول دژی را بنیاد نهاد كه انضمام حومه­ی آن، صالح آباد نامیده شد. روستای صالح آباد كه در نتیجه­ی اسكان برخی عشایر به تدریج شكل گرفت، درسال 1314 ه.ش. اندیمشك نامیده شد. توسعه‌ی اندیمشك به سبب ایجاد خط آهن در 1306 ه.ش. بوده است. همچنین در جنگ جهانی دوم، به موجب معاهده‌ای اندیمشك محل انتقال نفت برای روسیه بود، بدین صورت كه برای كاستن از ترافیك راه آهن یك خط لوله نفت از آبادان تا اندیمشك ساخته شد تا نفت منتقل شده به واگن‌ها حمل شود. این روند تا احداث خط لوله‌ی تهران از مسیر كوهستان در 1334 ه.ش. ادامه یافت (ایرانیكا). اندیمشك در 1335 ه.ش. به عنوان مركز بخش اندیمشك، و در 1359 به عنوان مركز شهرستان اندیمشك انتخاب شد.

1-7 وجه تسمیه‌‌ی واژه­ی" لر"

وجه تسمیه یا خاستگاه اقوام نیز مانند دیگر پدیده‌های انسانی در گذر زمان دست‌خوش تغییراتی از جمله در نام خود می‌شوند، اما اولین اشاره به لرها را می‌توان در متون تاریخی و جغرافیایی قرن 4 ه.ق. در واژه‌های مثل «اللریه»، «لاریه»، «بلاد اللور»، و «لوریه» یافت. با این حال برای یافتن اولین اظهار نظرها پیرامون وجه تسمیه‌ی لر باید تا قرن هشتم پیش آمد. حمدالله مستوفی در تاریخ گزیده به این نكته اشاره می‌كند كه:

 « به وجهی گویند وقوع این اسم بر آن قوم، از آن است كه در ولایت مانرود دهی است كه آن را «كرد» خوانند و در آن حدود، بندی كه آن را به زبان لری «كول» خوانند و در آن بند، موضعی كه آن را «لر» خوانند. چون اصل ایشان از آن موضع برخاسته‌اند، از آن سبب ایشان را لر خوانده‌اند. وجه دوم آن كه به زبان لری كوه پر درخت را لر گویند، بكسرا «راء» به سبب ثقالت كسره‌ی لام را به ضمه بدل كردند و لر گفتند. وجه سیوم آن كه شخصی كه این طایفه از نسل اویند، لر نام داشته است" (مستوفی ،1363 : 37).

 ایزدپناه در این رابطه چنین می­نویسد:

"درباره­ی سبب نامگذاری این قوم به "لر" نگارنده بررسی­های زیادی انجام داده­ام. تنها خبر درست و مستندی كه می­توان به آن اعتماد كرد آن است كه باید نام و واژه­ی "لر" از نام شهر "لور" كه نام شهری كهن از سرزمین كاسی­ها بوده، گرفته شده باشد" ( ایزدپناه،1384: 85 ).

  مسعودی نیز معتقد است كه پس از ویرانی لورستان یا شهر لور، ساكنان آن به تدریج به مناطق شمالی كوچیده‌اند و نام لور را با خود برده و بر محل‌های تازه خود نهاده‌اند، و پس از آن واژه با تخفیف صدا «لر» شده است (مسعودی، 1365). امان اللهی نظریات مربوط به وجه تسمیه لرها را به سه گروه تقسیم می‌كند. اول اینكه برخی لرها را از نسل شخصی به نام لر دانسته‌اند. دوم، واژه «لر» را مشتق از كلمات ایرانی می‌دانند و سوم آن كه، واژه لر را به مكانی منسوب دانسته‌اند (امان­اللهی بهاروند، 1370: 19).

1-8 روش تحقیق

1-8-1 روش گردآوری داده‌ها و تدوین پیكره­ی پ‍ژوهش

منبع جمع‌آوری ادبیات نظری مربوط به این پژوهش منابع كتابخانه‌ای شامل كتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌هایی است كه در ارتباط با موضوع پژوهش نگاشته‌ شده‌اند. گردآوری داده‌های تلفظی و تدوین پیكره زبانی نیز به روش میدانی و حاصل مصاحبه با گویش‌وران لرزبان شهر اندیمشك و ضبط گفتار آنها به شكل دیجیتالی با استفاده از دستگاه آی سی ركوردر می‌باشد. شیوه‌ی به كار گرفته در این پژوهش، شیوه‌ی هدایت شده می‌باشد، به این معنا كه این تحقیق براساس گفتار عادی گویشوران و در محیط طبیعی انجام نگرفته است، بلكه پژوهش­گر از گویش‌وران خواسته است كه معادل لری اندیمشكی موارد موجود در پرسش‌نامه را تولید كنند. در مصاحبه‌ها از پرسش‌نامه استاندارد پژوهشكده­ی زبان­شناسی، كتیبه‌ها و متون سازمان میراث فرهنگی استفاده خواهد شد. سپس، داده‌ها با استفاده از رایانه و به شیوه گوشی آوانویسی خواهد شد. پیكره­ی زبانی مورد استناد به شكل آوانویسی تفصیلی خواهد بود كه در آن معیار تفصیل، شیوه‌ی مصوب گروه زبان و گویش پژوهشكده­ی زبان‌شناسی، كتیبه‌ها و متون پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خواهد بود. پیكره‌ی مورد بحث، معیار استخراج آواها، واج‌ها، قواعد واجی، و كشف شبكه‌ی آن‌ها خواهد بود.

1-8-2- جامعه­ی آماری

جامعه‌ی آماری مورد مصاحبه متشكل از بیست گویش‌ور بومی بالاتر از سی سال با تحصیلات دیپلم و بالاتر از آن با تسلط مطلوب بر گونه‌ی مورد بررسی از هر دو جنس خواهد بود. تلاش خواهد شد در ارتباط با اصالت افراد مورد مصاحبه اطمینان كافی حاصل شود. گویش‌وران از سخنگویان بومی شهر اندیمشك خواهند بود كه در تمام مدت زندگی خود ساكن این منطقه بوده‌اند. سپس برای آزمودن داده‌های گردآوری شده، با یك گروه چهار نفره از افراد كم سواد و بی‌سواد، به عنوان گروه شاهد، مصاحبه خواهد شد. زمان مصاحبه برای هر مصاحبه شونده، حداكثر، سی دقیقه در نظر گرفته شده است.

فهرست مطالب:

پیشكش ........................................................................................................................................

یادداشت .......................................................................................................................................

فهرست مطالب .............................................................................................................................

نمادها و نشانه­ها .............................................................................................................................

فصل اول: مقدمه

1-1 درآمد...................................................................................................................................................................................

1-2 بیان مسئله.........................................................................................................................................................................

1-3 هدف و اهمیت موضوع..................................................................................................................................................

1-4 پرسش­های پژوهش.........................................................................................................................................................

1-5 فرضیه­های پژوهش..........................................................................................................................................................

1-6 گستره‌ی پژوهش..............................................................................................................................................................

  1-6-1 گستره‌ی جغرافیایی................................................................................................................................................

  1-6-2 گستره­ی زبانی..........................................................................................................................................................

    1-6-2-1 گویش­های مختلف زبان لری........................................................................................................................

 1-7 تحولات تاریخی لرستان................................................................................................................................................

    1-7-1 سابقه تاریخی شهر اندیمشك...........................................................................................................................

1-8 وجه تسمیه­ی واژه­ی "لر" ...........................................................................................................................................

1-9 روش گردآوری داده­ها و تدوین پیكره ......................................................................................................................

    1-9-1- جامعه­ی آماری...................................................................................................................................................

 فصل دوم: پیشینه­ی پژوهش ...............................................................................................................................................

2-1 پیشینه­ی نظری پژوهش ..............................................................................................................................................

2-1-1 درآمد ............................................................................................................................................................................

2-1-2 واج­شناسی زایشی معیار ..........................................................................................................................................

2-1-3 واج­شناسی جزءمستقل ............................................................................................................................................

2-1-4 تناوب­های مختصه­ای و بازنمایی­های زیرین .......................................................................................................

2-1-4-1 مشاهده­یPR و كشف تناوب­های مختصه­ای ...............................................................................................

2-1-4-2 كشف   UR.............................................................................................................................................................

2-1-4-2-1 شواهد درون پیكره­ای ....................................................................................................................................

2-1-4-2-2 معیارهای روش­شناختی پنج گانه­ی كشف بازنمایی زیرین ................................................................

2-1-4-2-3 شواهد برون پیكره­ای .....................................................................................................................................

2-1-4-3 تبیین رابطه­ی UR و PR  ................................................................................................................................

2-1-4-4 تبیین اشتقاق­های واجی و برهم­كنش­های بالقوه­ی قاعده­های واجی.....................................................

2-1-5 روش­شناسی انگاره­ی جزءمستقل...........................................................................................................................

2-1-6 هندسه­ی مختصه­های واجی....................................................................................................................................

2-2 پیشینه­ی توصیفی پژوهش...........................................................................................................................................

2-2-1 درآمد..............................................................................................................................................................................

2-2-2 آثار برخی پژوهشگران پیرامون گونه­ی لری........................................................................................................

2-2-2-1 گرامی (1371).......................................................................................................................................................

2-2-2-2 احمدی نرگسه (1375)......................................................................................................................................

2-2-2-3 بخشیان فر (1375)..............................................................................................................................................

2-2-2-4 میرزایی (1379)....................................................................................................................................................

2-2-2-5 مكینون (2002)....................................................................................................................................................

2-2-2-6 آنونبی (2003) .....................................................................................................................................................

2-2-3 برخی مطالعات هم سو پیرامون دیگر گویش­های ایرانی.................................................................................

2-2-3-1 پرمون (1375).......................................................................................................................................................

2-2-3-2 نقش بندی (1375)..............................................................................................................................................

2-2-3-3 پرمون (1380).......................................................................................................................................................

2-2-3-4 پرمون (1381).......................................................................................................................................................

2-2-3-5 محمدی (1382)...................................................................................................................................................

2-2-3-6 مهاجرین كرمانی (1382)...................................................................................................................................

2-2-3-7 سوهانی (1383)....................................................................................................................................................

2-2-3-8 رستمی (1383)....................................................................................................................................................

2-2-3-9 ناطوری (1383).....................................................................................................................................................

فصل سوم: آواشناسی لری اندیمشك

  3-1 درآمد................................................................................................................................................................................

  3-2 توصیف آوایی همخوان­های لری اندیمشك...........................................................................................................

    3-2-1 همخوان­های انفجاری..........................................................................................................................................

    3-2-1-1 انفجاری­های دولبی.........................................................................................................................................

    3-2-1-2 انفجاری­های دندانی-لثوی............................................................................................................................

    3-2-1-3 انفجاری­های نرم­كامی.....................................................................................................................................

    3-2-1-4 انفجاری­های ملازی.........................................................................................................................................

    3-2-1-5 انفجاری­های چاكنایی.....................................................................................................................................

  3-2-2 همخوان­های خیشومی .........................................................................................................................................

    3-2-2-1 خیشومی­های دولبی......................................................................................................................................

    3-2-2-2 خیشومی لبی-دندانی....................................................................................................................................

    3-2-2-3 خیشومی­های لثوی........................................................................................................................................

    3-2-2-4 خیشومی­های نرم­كامی..................................................................................................................................

    3-2-2-5 خیشومی ملازی..............................................................................................................................................

  3-2-3 همخوان­های لرزان..................................................................................................................................................

    3-2-3-1 لرزان­های لثوی................................................................................................................................................

  3-2-4 همخوان­های زنشی.................................................................................................................................................

    3-2-4-1 زنشی­های لثوی...............................................................................................................................................

  3-2-5 همخوان­های سایشی..............................................................................................................................................

    3-2-5-1 سایشی­های لبی-دندانی................................................................................................................................

    3-2-5-2 سایشی­های لثوی............................................................................................................................................

    3-2-5-3 سایشی­های لثوی-كامی................................................................................................................................

    3-2-5-4 سایشی­های ملازی..........................................................................................................................................

    3-2-5-5 سایشی­های چاكنایی......................................................................................................................................

  3-2-6 ناسوده­ها/ نیم­واكه­ها/ غلت­ها.................................................................................................................................

    3-2-6-1 ناسوده­های كناری لثوی................................................................................................................................

    3-2-6-2 ناسوده­های سخت­كامی/ غلت­های افراشته­ی پیشین ...........................................................................

    3-2-6-3 ناسوده­های نرم­كامی (لبی شده).................................................................................................................

  3-2-7 همخوان­های انفجاری-سایشی.............................................................................................................................

    3-2-7-1 انفجاری-سایشی­های لثوی-كامی...............................................................................................................

3-3 توصیف آوایی واكه­های لری اندیمشك......................................................................................................................

  3-3-1 واكه­های پیشین.......................................................................................................................................................

    3-3-1-1 واكه­های افراشته­ی پیشین .........................................................................................................................

    3-3-1-2 واكه­های نیمه افراشته­ی پیشین................................................................................................................

    3-3-1-3 واكه­های افتاده­ی پیشین..............................................................................................................................

  3-3-2 واكه­های مركزی.......................................................................................................................................................

    3-3-2-1 واكه­های نیمه افراشته­ی مركزی................................................................................................................

  3-3-3 واكه­های پسین.........................................................................................................................................................

    3-3-3-1 واكه­های افراشته­ی پسین............................................................................................................................

    3-3-3-2 واكه­های نیمه افراشته­ی پسین..................................................................................................................

    3-3-3-3 واكه­های افتاده­ی پسین................................................................................................................................

3-4 جدول­های واج­گونه­های همخوانی و واكه­ای.............................................................................................................

3-5 معرفی پیش فرضیه­ای ساختمان هجا در گویش لری اندیمشك.......................................................................

  فصل چهارم: رویكردی غیرخطی به نظام آوایی لری اندیمشك

4-1درآمد.....................................................................................................................................................................................

4-2شیوه‌ی ارائه پیكره‌ها و فرایندهای واجی....................................................................................................................

4-3فرایندهای واجی................................................................................................................................................................

4-3-1 خیشومی شدگی........................................................................................................................................................

4-3-1-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................

4-3-1-2 اشتقاق‌های غیرخطی...........................................................................................................................................

4-3-2 لبی شدگی...................................................................................................................................................................

4-3-2-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................

4-3-1-2  اشتقاق‌های غیرخطی.........................................................................................................................................

4-3-2 واك­رفتگی....................................................................................................................................................................

4-3-3-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................

4-3-3-2اشتقاق‌های غیرخطی.............................................................................................................................................

4-3-4  زنشی شدگی..............................................................................................................................................................

4-3-4-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................

4-3-4-2 اشتقاق‌ها­ی غیرخطی...........................................................................................................................................

4-3-5 پیش نرم‌كامی شدگی................................................................................................................................................

4-3-5-1تببین غیرخطی.......................................................................................................................................................

4-3-5-2 اشتقاق‌های غیرخطی...........................................................................................................................................

4-3-6فراگویی ناقص................................................................................................................................................................

4-3-6-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................

4-3-6-2 اشتقاق‌های غیرخطی...........................................................................................................................................

4-3-7همگونی در جایگاه خیشومی‌ها................................................................................................................................

4-3-7-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................

4-3-7-2 اشتقاق‌های غیرخطی...........................................................................................................................................

4-3-8كشش جبرانی...............................................................................................................................................................

4-3-8-1تبیین غیرخطی.......................................................................................................................................................

4-3-8-2 اشتقاق‌های غیرخطی...........................................................................................................................................

4-3-9قلب...................................................................................................................................................................................

4-3-9-1 تبیین غیرخطی.....................................................................................................................................................

4-3-9-2 اشتقاق‌های غیرخطی...........................................................................................................................................

4-3-10حذف انفجاری دندانی- لثوی بی واك.................................................................................................................

4-3-10-1 تبیین غیرخطی..................................................................................................................................................

4-3-10-2اشتقاق‌های غیرخطی..........................................................................................................................................

4-3-11واكه كاهی...................................................................................................................................................................

4-3-11-1 تبیین غیرخطی..................................................................................................................................................

4-3-11-2 اشتقاق‌های غیرخطی........................................................................................................................................

4-3-12حذف خیشو می لثوی پایانی.................................................................................................................................

4-3-12-1 تببین غیرخطی..................................................................................................................................................

4-3-12-2اشتقاق‌های غیرخطی..........................................................................................................................................

4-3-13حذف انفجاری دندانی- لثوی واك‌دار..................................................................................................................

4-3-13-1 تبیین غیرخطی..................................................................................................................................................

4-3-13-2اشتقاق‌های غیرخطی..........................................................................................................................................

4-3-14تغییر كیفیت واكه تاریخی......................................................................................................................................

4-3-14-1 تبیین غیرخطی..................................................................................................................................................

    فصل پنجم: نتیجه­گیری

  5-1 درآمد................................................................................................................................................................................

  5-2 دست­آوردهای پژوهش................................................................................................................................................

  5-3 پیشنهادها........................................................................................................................................................................

كتاب­نامه‌ی فارسی.....................................................................................................................................................................

كتاب­نامه‌ی انگلیسی..................................................................................................................................................................

پیوست­ها .....................................................................................................................................................................................

واژه­نامه‌ی فارسی به انگلیسی.................................................................................................................................................

واژه­نامه‌ی انگلیسی به فارسی.................................................................................................................................................

چكیده...........................................................................................................................................................................................