بررسی خلاقیت دانش آموزان با نگرشهای فرزند پروری والدین در مدارس مقطع راهنمائی پسرانه و دخترانه استعدادهای درخشان
چكیده:
هدف اساسی از انتخاب موضوع و انجام تحقیق در زمینه خلاقیت دانش آموزان و نگرشهای فرزند پروری والدین ، دستیابی به نتایجی است كه احتمالا حاكی از ارتباط برخی از عوامل بین آنهاست . فرضیه اصلی تحقیق عبارت است از " بین نگرشهای فرزند پروری والدین و رشد خلاقیت دانش آموزان رابطه وجود دارد ". در فرضیه های فرعی ، بررسی رابطه خلاقیت با جنسیت ، پایه های تحصیلی ، متغییرهای دموگرافیك و... مد نظر بوده است . برای انجام پژوهش از روش توصیفی ( پیمایشی ) استفاده شده است. نوع نگرش فرزند پروری والدین به عنوان متغییر مستقل و میزان خلاقیت دانش آموزان به عنوان متغییر وابسته در نظر گرفته شده است . به منظور آزمون فرضیه های تحقیق ، اطلاعات مورد نیاز از طریق اجرای دو پرسشنامه به شرح زیر جمع آوری شده است.
1- آزمون زمینه یابی مداد كاغذی چند جوابی سنجش خلاقیت
2- پرسشنامه زمینه یابی ارزشیابی نگرش والدین
اجرای هر دو پرسشنامه به روش سرشماری انجام گرفته است . جامعه و نمونه آماری را 209 نفر پسر و 218 دختر ( جمعا 427 نفر ) و والدین آنها تشكیل داده است. تجزیه و تحلیل نتایج و داده ها با استفاده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی مثل فراوانی ، میانگین ، ضریب همبستگی پیرسون ، انحراف معیار ، آزمونt ، تحلیل واریانس و... به وسیله بسته نرم افزار آماری SPSS13 صورت گرفته است . نتایج تحقیق حاكی است 6/11 % دانش آموزان خلاقیت بسیار زیاد ، 2/42 % خلاقیت زیاد ، 7/28 % خلاقیت كم و 5/17% خلاقیت بسیار كم از خود نشان دادند كه 8/53% بالاتر از حد متوسط و 2/46% نیز پائین تر از حد متوسط می باشد . اكثریت والدین (5/92% ) نیز نگرش حد متوسطی به رشد خلاقیت فرزندان دارند. از نظر شیوه های فرزند پروری و میزان خلاقیت دانش آموزان رابطه آماری معنی داری بدست نیامده است (20% r= ) . یعنی والدین دیدگاههای تربیتی روشن و جهت داری كه بتواند رشد قوه ابتكار و نوآوری كودكان را پشتیبانی و حمایت كند نداشته و در تربیت فرزندان گرایشات شدیدا محافظه كارانه ای دارند كه احتمالا می تواند دلیلی بر تقدم و اهمیت موفقیت تحصیلی بر رشد خلاقیت باشد . ارتباط برخی از عوامل تشكیل دهنده خلاقیت با نگرشهای والدین ، جنسیت دانش آموزان ، تحصیلات و شغل والدین ، وضیت رفاهی خانواده ها و... كه مربوط به فرضیه های فرعی تحقیق می باشد قابل توجه است . توزیع فراوانی میزان خلاقیت دانش آموزان نیز به ترتیب برای بسیاركم ، كم ، زیاد و بسیار زیاد 5/17 % ، 7/28% ، 2/42% و 6/16% می باشد. تفاوت معنی داری از نظر میزان خلاقیت دربین پایه های مختلف تحصیلی مشاهده نگردید. در مقام مقایسه ، میزان خلاقیت كلی و عوامل چهارگانه خلاقیت (بسط ، سیالی، ابتكار و انعطاف پذیری ) دردختران بیشتر از پسران است . در مورد متغیرهای دموگرافیك ، نتایج حاكی است : 1- خلاقیت سیالی فرزندان خانواده های مرفه كمتر است. 2 – اكثریت پدران (5/61% ) و مادران (9/47%) دانش آموزان دارای تحصیلات عالی لیسانس و بالاتر هستند. شغل اغلب مادران را خانه داری (46% ) و معلمی ( 3/25% ) و شغل اغلب پدران را كارمندی(3/38%) و آزاد( 27%) تشكیل می دهد . بنابراین نتایج آزمون ، فرضیه اصلی و فرضیه فرعی 2 تحقیق را تائید نمی كند اما فرضیه های فرعی1 و3 و 4 مورد تائید هستند .
فهرست مطالب:
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه ...............................................
بیان مسئله تحقیق ..............................
اهمیت و ضرورت تحقیق .............................................................................................................
اهداف تحقیق ...............................................................................................................................
نمونه و جامعه آماری تحقیق .....................................................................................................
روشهای آماری تحقیق ............................................................................................................
فرضیه های تحقیق ..................................................................................................................
تعاریف اصطلاحات و متغییرها ...........................................................................................
فصل دوم : مبانی نظری و ادبیات تحقیق
مقدمه .....................................................................................................................................
معنا و مفهوم خلاقیت ................................................................................................................
تعریف خلاقیت .....................................................................................................................
نظریه های خلاقیت ..........................................................................................................
تفاوت خلاقیت با نوآوری .............................................................................................
ارتباط خلاقیت با هوش ..............................................................................................
خلاقیت و عملکرد نیمکره های مغز ..........................................................................
ویژگیهای شخصیتی و خصوصیات افراد خلاق .........................................................
تخیل بستر خلاقیت ......................................................................................................
خلاقیت در موج سوم ...................................................................................................
خلاقیت به عنوان فرآیند .....................................................................................................
خلاقیت استعدادی برای تمام عمر ................................................................................................
نقش ویژه مدارس در پرورش خلاقیت ............................................................................
تاثیر متقابل معلمان – شاگردان و خلاقیت ....................................................................
راههای آموزش و پرورش خلاقیت .....................................................................................
خلاقیت و مقاوت سازمانهای آموزشی .......................................................................................
عوامل بازدارنده خلاقیت ( كشنده های خلاقیت ) ......................................................................................
تاثیر فرهنگ و محیط بر خلاقیت .........................................................................................................
سبكهای فرزند پروری و خلاقیت ....................................................................................................
سلطه جویی والدین مانع بروز خلاقیت فرزندان .............................................................................
تنوع فرهنگی در رابطه با فرزند پروری ..........................................................................................
تحقیقات داخلی ................................................................................................................................
تحقیقات خارجی ..........................................................................................................................
فصل سوم : روش تحقیق و جمع آوری اطلاعات
مقدمه ..........................................................................................................................
روش تحقیق ( روش اجرای تحقیق ) ..................................................................................
روشهای جمع آوری اطلاعات و داده های تحقیق .....................................................................................
جامعه آماری تحقیق ...........................................................................................................................
برآورد حجم نمونه تحقیق .........................................................................................................
متغییرهای تحقیق .....................................................................................................................
ابزارهای اندازه گیری تحقیق ( مشخصات پرسشنامه ها ) .....................................................
روایی ابزارهای اندازه گیری تحقیق ......................................................................................
پایائی ایزارهای اندازه گیری تحقیق .........................................................................................
روشهای آماری تجزیه و تحلیل داده های تحقیق .........................................................................
فصل چهارم : یافته های تحقیق و تجزیه وتحلیل داده ها
مقدمه ..............................................................................................................................
یافته های توصیفی تحقیق.........................................................................................................
یافته های استنباطی تحقیق ...........................................................................................................
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
مقدمه ...................................................................................................................
نتیجه گیری تحقیق ..............................................................................................................
یافته های تحقیق .................................................................................................................
پیشنهادات تحقیق ........................................................................................................................
محدودیت ها ، مشكلات و موانع تحقیق .......................................................................................
فهرست منابع فارسی .........................................................................................................................
فهرست منابع انگلیسی ....................................................................................................................
ضمائم
1- پرسشنامه آزمون مداد کاغذی چند جوابی سنجش خلاقیت
2- پرسشنامه ارزشیابی نگرش والدین
3- پرسشنامه ارزشیابی میزان خلاقیت دانش آموزان توسط معلمان
فهرست جداول
جدول 1-4 : توزیع فراوانی ، فراوانی نسبی پایه تحصیلی فرزندان ........................................
جدول 2-4 : توزیع فراوانی , فراوانی نسبی جنسیت فرزندان ..............................................
جدول 3-4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی وضعیت رفاهی خانواده پاسخگویان ...............
جدول 4- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی وضعیت منزل مسکونی خانواده پاسخگویان ...
جدول 5- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری براساس توزیع تحصیلی پدر دانش آموزان
جدول 6- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس توزیع تحصیلی مادران دانش آموزان ...
جدول 7- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس شغل پدران ....................................
جدول 8- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس شغل مادران ....................................
جدول 9-4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی میزان نگرش رفتار والدین نسبت به فرزندان ..........................
جدول 10- 4 : توزیع فراوانی نسبی میزان خلاقیت کلی تورنس دانش آموزان .........................................
جدول 11- 4 : رابطه خلاقیت با میزان نگرش ..........................................................................................
جدول 12- 4 : مقایسه میانگین میزان خلاقیت بین دختران و پسران ..................................................
جدول 13- 4 : مقایسه میزان خلاقیت بین پایه های تحصیلی ........................................................
جدول 14- 4 : مقایسه وضعیت رفاهی خانواده ها و خلاقیت دانش آموزان ....................................
جدول 15- 4 : مقایسه میزان خلاقیت با میزان نگرش والدین .............................................................
جدول 16- 4 : مقایسه میزان همبستگی انواع نگرش والدین با خلاقیت فرزندان .................................
فهرست نمودارها
نمودار 1-4 : توزیع فراوانی ، فراوانی نسبی پایه تحصیلی فرزندان ........................................
نمودار 2-4 : توزیع فراوانی , فراوانی نسبی جنسیت فرزندان ..............................................
نمودار 3-4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی وضعیت رفاهی خانواده پاسخگویان ...............
نمودار 4- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی وضعیت منزل مسکونی خانواده پاسخگویان ...
نمودار 5- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری براساس توزیع تحصیلی پدر دانش آموزان
نمودار 6- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس توزیع تحصیلی مادران دانش آموزان ...
نمودار 7- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس شغل پدران ....................................
نمودار 8- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس شغل مادران ....................................
نمودار 9-4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی میزان نگرش رفتار والدین نسبت به فرزندان ..........................
نمودار 10- 4 : توزیع فراوانی نسبی میزان خلاقیت کلی تورنس دانش آموزان .........................................